Eν μέσω κατάστασης «συναγερμού» για το μέλλον του πλανήτη πραγματοποιείται η κλιματική διάσκεψη COP27 στην Αίγυπτο. Οι προκλήσεις, οι στόχοι και η ανάγκη για
λήψη αποφάσεων πριν να είναι αργά.Πλανήτης Γη… ώρα μηδέν! Εδώ και αρκετό, η συζήτηση για την κλιματική αλλαγή έχει πάρει μια πολύ διαφορετική τροπή. Οι αυστηρές προειδοποιήσεις από τους παγκόσμιους ηγέτες έχουν δώσει τη θέση τους σε δραματικές εκκλήσεις για το μέλλον του πλανήτη καθώς όπως χαρακτηριστικά δηλώνουν οι ίδιοι αλλά και όπως δείχνουν τα δεδομένα, η κατάσταση έχει φτάσει στο απροχώρητο.
Το 2022 η ανθρωπότητα ήρθε αντιμέτωπη με εικόνες που όμοιες τους δεν έχει ξαναδεί. Ποτάμια και λίμνες στέρεψαν, καθώς το καλοκαίρι ένα συνεχιζόμενο κύμα καύσωνα με θερμοκρασίες-ρεκόρ σφυροκόπησε όχι μόνο την Ευρώπη αλλά και πολλές περιοχές της υφηλίου. Έντονα φαινόμενα ξηρασίας έκαναν την εμφάνιση τους σε διάφορα μέρη του κόσμου.
Πέρα από τις εικόνες, τα νούμερα αποτυπώνουν και αυτά τη σκληρή πραγματικότητα για την άνοδο της θερμοκρασίας, καθώς σύμφωνα με εκτίμηση του Π.Ο.Υ οι θάνατοι που συνδέονται με τον καύσωνα στην Ευρώπη ανέρχονται σε 15.000.
Κι αν δεν προκαλεί μεγάλη αίσθηση ότι το καλοκαίρι του 2022 ήταν το θερμότερο που έχει καταγραφεί στην Ευρώπη, είναι εντυπωσιακό ότι ο υδράργυρος παρέμεινε σε υψηλά επίπεδα μέχρι πολύ πρόσφατα, τόσο που και ο φετινός Οκτώβριος ήταν ο θερμότερος που έχει καταγραφεί ποτέ στη Γηραιά Ήπειρο.
Τα ακραία φυσικά φαινόμενα οδήγησαν σε εθνικές τραγωδίες με πιο χαρακτηριστική αυτή στο Πακιστάν, όταν οι σφοδρές βροχοπτώσεις που έπληξαν τη χώρα το καλοκαίρι, προκάλεσαν εκτεταμένες πλημμύρες οι οποίες κόστισαν τη ζωή σε περισσότερους από 1.717 ανθρώπους.
SOS από τους ηγέτης στην COP27
Εν μέσω αυτή της κρίσης λοιπόν, στην COP27, την ετήσια Διάσκεψη για το κλίμα που βρίσκεται σε εξέλιξη στην Αίγυπτο, πολιτικοί ηγέτες κρατών, κυβερνήσεις, επιστήμονες και πολλοί άλλοι ειδικοί καλούνται να λάβουν αποφάσεις για ενιαία δράση την ύστατη στιγμή ώστε να σωθεί ο πλανήτης.
Έτσι, στο πλαίσιο της COP27 ζητήθηκε από όλα τα κράτη να υποβάλλουν προτάσεις και εθνικά σχέδια για το κλίμα, ωστόσο μόλις 29 χώρες το έχουν κάνει πράξη.
Ήδη από την αρχή της διάσκεψης, ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες, έδωσε τον τόνο περιγράφοντας τη σοβαρότητα της κατάστασης: «Βρισκόμαστε σε έναν αυτοκινητόδρομο με κατεύθυνση την κλιματική κόλαση και έχουμε το πόδι μας στο γκάζι» ανέφερε χαρακτηριστικά.
«Η ανθρωπότητα έχει μια επιλογή: συνεργαστείτε ή εξαφανιστείτε», είπε απευθυνόμενος στους υπόλοιπους συμμετέχοντες.
«Καμπανάκι» για το κλίμα χτύπησε και Τζο Μπάιντεν μιλώντας στην COP27: «H παγκόσμια κλιματική κρίση αποτελεί υπαρξιακή απειλή για τον πλανήτη δήλωσε χαρακτηριστικά ο Αμερικανός πρόεδρος, την ώρα που oi ΗΠΑ αποτελούν τη δεύτερη μεγαλύτερη πηγή εκπομπής αερίων θερμοκηπίου στον κόσμο, πίσω από την Κίνα.
«Μάχη» για να μην ξεπεραστεί το όριο αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας
Το στοίχημα που θα πρέπει πάση θυσία να κερδίσουν οι χώρες, είναι να διατηρηθεί η παγκόσμιας μέση αύξηση της θερμοκρασίας εντός του 1,5 βαθμού Κελσίου, ενώ ήδη έχουν αυξηθεί κατά 1,1 βαθμούς Κελσίου σύμφωνα με τη Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC).
Εάν δεν επιτευχθεί ο συγκεκριμένος στόχος οι επιπτώσεις θα είναι καταστροφικές. Σε περίπτωση δηλαδή που οι θερμοκρασίες αυξηθούν κατά 1,7 έως 1,8 βαθμούς Κελσίου, η IPCC εκτιμά ότι ο μισός πληθυσμός της θα μπορούσε να εκτεθεί σε ζέστη η οποία μπορεί να είναι απειλητική για την ανθρώπινη ζωή.
Για να μη συμβεί αυτό, 194 χώρες υπέγραψαν τη Συμφωνία του Παρισιού το 2015, δεσμευόμενες να «συνεχίσουν τις προσπάθειες» για τον περιορισμό της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας. Ωστόσο φαίνεται πως η υπογραφή μιας συμφωνίας, από μόνη της δεν αρκεί για να υπάρξει σωτηρία.
Έχουν περάσει 7 χρόνια από την υπογραφή της Συμφωνίας και το 2022 οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα συνεχίζουν να βρίσκονται σε επίπεδα ρεκόρ και είναι πιθανό να καταγράψουν νέο ρεκόρ φέτος, σημειώνοντας αύξηση κατά 1% έναντι του 2021. Αν δεν υπάρξει αλλαγή, ο φόβος να «σπάσει» το φράγμα των 1,5 βαθμών Κελσίου, είναι πέρα για πέρα ορατός.
Όπως εκτιμούν επιστήμονες του διεθνούς προγράμματος Global Carbon Project, αν οι εκπομπές αερίου παραμείνουν στα σημερινά επίπεδα υπάρχει πιθανότητα 50% η άνοδος της θερμοκρασίας να κινηθεί πάνω από 1,5 βαθμούς μέσα στα επόμενα εννέα χρόνια (έως το 2031). Οδηγούμαστε λοιπόν σε μια «ρώσικη ρουλέτα» για το μέλλον της ανθρωπότητας και η COP27 καλείται να βρει τρόπο να διακόψει αυτό το «παιχνίδι».
Οι λύσεις για «απόδραση» από το αδιέξοδο
Η μείωση εκπομπών αερίου και ειδικά ο εκμηδενισμός τους, μέχρι το 2050 αποτελούν ένα φιλόδοξο σχέδιο αλλά ταυτόχρονα και μονόδρομο για την έξοδο από την κρίση.
Όπως είπε και ο Αντόνιο Γκουτέρες υπάρχει μια ξεκάθαρη επιλογή για τα κράτη του κόσμου: «Να συνεργαστούν τώρα για να μειώσουν τις εκπομπές αερίων ή να καταδικάσουν τις επόμενες γενιές σε μια κλιματική καταστροφή».
Οι μηδενικές εκπομπές αερίου βρίσκονται στο επίκεντρο των συζητήσεων της COP27 όπως και διάφορες επιστημονικές λύσεις που θα μπορούσαν να συμβάλλουν σε αυτό το εγχείρημα.
Ενδεικτικά μερικές από αυτές είναι οι εξής:
Το «πράσινο» υδρογόνο
Το υδρογόνο είναι ένα από τα στοιχεία που υπάρχουν σε αφθονία στον πλανήτη και η «καθαρή» παραγωγή του (όχι δηλαδή από ορυκτά καύσιμα) θεωρείται ένα βασικό όπλο που προστίθεται στη «φαρέτρα» για την επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών έως το 2050, σύμφωνα με ειδικούς για το κλίμα.
Το «πράσινο» υδρογόνο λοιπόν είναι ένα καύσιμο μηδενικών εκπομπών ικανό να τροφοδοτεί αεροπλάνα, αυτοκίνητα και σπίτια. Παράγεται με χρήση αιολικής και ηλιακής ενέργειας, μαζί με μια διαδικασία ηλεκτρόλυσης υψηλής τεχνολογίας.
Πυρηνική ενέργεια
Για χρόνια, η ιδέα μεγάλων πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής που τροφοδοτούν τον κόσμο, προκαλούσε ανησυχία και πολλές χώρες δεν την στήριζαν. Όμως πλέον η στροφή προς την πυρηνική ενέργεια έχει μπει στο τραπέζι των συζητήσεων.
Πυρηνικές εμπορικές ενώσεις που συμμετέχουν στη διάσκεψη της COP27, διαμηνύουν ότι η πυρηνική ενέργεια είναι ήδη η δεύτερη μεγαλύτερη πηγή ενέργειας χαμηλών εκπομπών άνθρακα στον κόσμο, παρέχοντας περίπου το 10% της παγκόσμιας ηλεκτρικής ενέργειας από περίπου 440 αντιδραστήρες.
«Η πυρηνική ενέργεια ως πηγή καθαρής ενέργειας μπορεί να διαδραματίσει πολύ σημαντικό ρόλο ώστε να φτάσουμε στο καθαρό “μηδέν”», τονίζει ο Ραφαέλ Μαριάνο Γκρόσι, γενικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας.
Η εναλλακτική των μπαμπού
Περισσότερα από 1.640 διαφορετικά είδη μπαμπού υπάρχουν στον κόσμο, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ, και αναπτύσσεται φυσικά σε μέρη όπως η Αφρική, η Ασία και η Λατινική Αμερική.
Το φυτό είναι καλύτερο στο να αποθηκεύει άνθρακα από την ατμόσφαιρα σε σύγκριση με την ξυλεία, σύμφωνα με έρευνα. Δεδομένου ότι είναι το ταχύτερα αναπτυσσόμενο ξυλώδες φυτό στον κόσμο, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι η αύξηση στη φύτευση του μπορεί να απομακρύνει γρήγορα τον άνθρακα από τον αέρα, ενώ τον αναπληρώνει με οξυγόνο.
